Inilah Risalah
Panduan
Puasa dan I’tikaf
Dinukil Daripada Pelbagai Kitab
Sabil Al-Muhtadin
(سَبِيْلُ
الْمُهْتَدِيْنَ)
Sullam Ash-Shibyan
(سُلَّمُ
الصِّبْيَانِ)
Pengalihan Jawi Kepada Rumi Oleh:
Muhammad Nurkhairunizam Bin Yazid
Muhamad Rauf Bin Minhat
Disemak dan Disusun Semula Oleh:
Muhamad Rauf Bin Minhat
Kandungan Kitab
Sabil Al-Muhtadin
Fasol Satu: Pengenalan
Puasa
Takrif Puasa Dari Segi Bahasa dan Syara’
Dalil Disyariatkan Puasa ...............................................................................................
10
Sejarah Puasa
Hukum Orang Ingkar Wajib Puasa Ramadhan
Hukum Orang Yang Malas Puasa Di Bulan Ramadhan ................................................
11
Adakah Berpuasa Di Bulan Ramadhan Tertentu Pada Umat Nabi Muhammad j?
Bulan Ramadhan Penghulu Segala Bulan
..................................................................... 12
Bilangan Hari Dalam Bulan Ramadhan
Cara Menentukan Awal Ramadhan ...............................................................................
13
Menentukan Awal Ramadhan Dengan Merujuk Kepada Munajjim atau Hasib
Mimpi Rasulullah j
Memberitahu “Esok Awal Ramadhan” ...................................... 14
Orang Yang Mendakwa Melihat Anak Bulan Mesti Sanggup Membuat Pengakuan
Di Hadapan Penguasa atau Pemerintah
Syarat Bagi Orang Yang Diterima Penyaksiannya Melihat Anak Bulan ......................
15
Dalil Memadai Seorang Saksi Pada Lihat Hilal Ramadhan
Hikmah Sabit Bulan Ramadhan Dengan Seorang Saksi
............................................... 16
Fasol Kedua: Pada
Menyatakan Bersuatu Mathla’ dan Bersalah-Salahannya dan Menyatakan Hukum Orang
Yang Puasa Yang Musafir Ia Daripada Satu Negeri Kepada Satu Negeri.
Negeri Jiran Kepada Negeri Yang Melihat Anak Bulan
Tidak Boleh Ikut Jika Berlainan Kedudukan Negeri Pada Garis Bujur ........................
17
Syak Berlainan Tempat Terbit Anak Bulan Dihukumkan Seperti Yakin
Negeri Di Barat Mengikut Negeri Di Timur Tetapi Tidak Sebaliknya
......................... 18
Perbezaan Kedudukan Negeri Mengikut Perbezaan Arah Timur dan Barat
Mengapa Dua Negeri Itu Dikira Sama Pada Tempat Terbit Anak Bulan Jika
Kurang Daripada Lapan Darjah?
................................................................................................
19
Penduduk Negeri Yang Melihat Anak Bulan Pergi Ke Negeri Yang Tidak
Kelihatan Anak Bulan
Penduduk Negeri Yang Tidak Melihat Anak Bulan Pergi Ke Negeri Yang
Kelihatan Anak Bulan
Melihat Anak Bulan Ramadhan Pada Siang 30 Sya’ban atau Melihat Anak
Bulan Syawal Pada Siang 30 Ramadhan .................................................................................
21
Fasol Ketiga: Rukun dan
Syarat Puasa Serta Perkara Yang Berkait Dengannya
Rukun Puasa
Niat ................................................................................................................................
22
Perkara-Perkara Yang Membatalkan Puasa
.................................................................. 29
Orang Yang Berpuasa
....................................................................................................
48
http://alraufi.blogspot.com
Hari-Hari Yang Haram Puasa
........................................................................................
49
Hukum Puasa Pada Hari Syak .......................................................................................
50
Haram Puasa Selepas Setengah Sya’ban
....................................................................... 51
Fasol Keempat:
Syarat-Syarat Wajib Puasa Ramadhan
Syarat Wajib Puasa
Adakah Perempuan Haidh dan Nifas Diwajibkan Melakukan Qadha’ Dalam
Bentuk Yang Baharu Ketika Menunaikannya? Apakah Dengan Niat Adaan atau Qadha’?
..... 53
Hukum Berpuasa Ke Atas Kanak-Kanak
...................................................................... 54
Fasol Kelima:
Perkara-Perkara Yang Mengharuskan Berbuka Puasa
Tersangat Lapar atau Dahaga Sama Seperti Orang Sakit
Orang Sakit Kadangkala Harus
dan Kadangkala Wajib Berbuka .................................
55
Sah Puasa Orang Yang Wajib
Berbuka Tetapi Berdosa
Harus Berbuka Kerana Kerja Berat Dalam Suasana Tertentu
....................................... 56
Harus Berbuka Kerana Musafir Yang Diharuskan
........................................................ 57
Lagi Orang Yang Diwajibkan Qadha’ Puasa ................................................................
58
Adakah Mereka Diwajibkan Imsak? .............................................................................
59
Hukum
Menyegerakan Qadha’ Bagi Mereka Yang Tidak Berpuasa Sama Ada Dengan Sebab Uzur
atau Sebaliknya
..........................................................................................
61
Fasol Keenam: Sunat Yang
Dilakukan Ketika Puasa
Sunat Makan Sahur
........................................................................................................
62
Sunat Menyegerakan Berbuka
Mendahului Sembahyang Maghrib dan Makruh Menangguhkannya
Makanan Yang Disunatkan
Untuk Berbuka Puasa ........................................................ 64
Haram Puasa Wisol
Doa Berbuka Puasa dan Waktu
Ia Dibaca
Menyediakan
Hidangan Berbuka Puasa Untuk Orang Lain...........................................
66
Sunat Mandi Janabah atau
Haidh atau Nifas Sebelum Fajar ......................................... 67
Sunat Muakkad Memelihara
Lidah Daripada Berdusta, Mengumpat dan Sebagainya . 68
Mendengar Lagu, Menonton Televisyen dan Seumpamanya
Berbekam dan Memamah Getah ...................................................................................
70
Bersugi Selepas Gelincir
Matahari
................................................................................
71
Melebihkan Belanja Untuk
Keluarga dan Sedekah Kepada Orang Lain
Memperbanyakkan Bacaan dan
Tadarus Al-Qur’an Sepanjang Ramadhan .................. 72
Memperbanyakkan I’tikaf Khususnya Sepuluh Akhir Ramadhan
Kedudukan Lafaz Tolaq Yang
Ditakliq Kepada Lailatul Qadar ...................................
73
Kelebihan
Menghidupkan Lailatul Qadar
..................................................................... 74
Fasol Ketujuh: Fidyah
Puasa Yang Wajib
Wajib Fidyah Terbahagi
Kepada Tiga Keadaan
Toriq Yang Pertama (Luput
Puasa Sebab Mati atau Tidak Mampu Puasa) .................. 76
Toriq Yang Kedua (Luput Fadhilat Waktu)
.................................................................. 81
Toriq Yang Ketiga (Melewatkan Qadha’) .....................................................................
83
http://alraufi.blogspot.com
Fasol Kelapan: Kafarah Jimak
Ketika Puasa Ramadhan
Wajib
Kafarah Hanya Ke Atas Laki-Laki Yang Menjimak ..........................................
85
Kafarah Pilihan Pertama – Memerdekakan Seorang Hamba
........................................ 88
Kafarah
Pilihan Kedua – Puasa Dua Bulan Berturut-Turut
.......................................... 89
Kafarah
Pilihan Ketiga – Memberi Makanan Kepada Enam Puluh Fakir Miskin ........ 90
Pengecualian Daripada Perbahasan Mereka Yang Di Bawah Tanggungannya
Tidak Boleh Menerima Kafarah
Fasol Kesembilan: Puasa
Tatowwu’
Makna Hadits
.................................................................................................................
95
Sebahagian Daripada Hadits Yang Menyatakan Fadhilat Puasa
Bahagian Puasa Sunat
Bahagian yang pertama (Puasa
Berulang-Ulang Tahun) ..............................................
97
Dan bahagi yang kedua (Puasa
Berulang-Ulang Bulan) ............................................. 103
Dan bahagi yang ketiga (Puasa
Berulang-Ulang Minggu)
Puasa Sebulan Selain
Ramadhan
Puasa Sunat Syaaban ................................................................................................
105
Mengapa Nabi j Banyak Berpuasa Di Bulan Syaaban, Tidak Muharam?
Puasa-Puasa Makruh
....................................................................................................
106
Puasa Dahr Iaitu Puasa
Setiap Hari .............................................................................
107
Puasa
Berselang Hari (Puasa Nabi Daud u)
Puasa Sunat
Harus Dibatalkan .....................................................................................
108
Puasa Sunat
Yang Dibatalkan Tidak Wajib Qadha Tetapi Sunat Sahaja
Qadha’
Puasa Fardhu Haram Dibatalkan
.................................................................... 109
Hukum-Hakam Puasa Sunat
Untuk Isteri, Gundik dan Hamba Perempuan
Hukum-Hakam Puasa Sunat
Untuk Hamba Perempuan Yang Tidak Halal Bagi Tuannya dan Hamba
Lelaki.........................................................................................................
110
Ini Kitab Pada Menyatakan
I’tikaf
Takrif Puasa Pada Bahasa
Takrif I’tikaf Pada Syarak
Hukum I’tikaf
Dalil Disyariatkan I’tikaf .............................................................................................
111
Waktu I’tikaf Sepanjang Tahun Tetapi Sepuluh Terakhir Ramadhan Lebih
Afdhal
Hikmah Lebih Menumpukan Pada Sepuluh Malam Terakhir
Kecenderungan Imam Asy-Syafi’i Tentang Waktu Berlaku Lailatul Qadar
Fadhilat Lailatul Qadar, Alamat dan Doa Yang Sunat Dibaca ....................................
113
Rukun I’tikaf
Rukun Pertama: Orang Yang Menunaikan I’tikaf
....................................................... 114
Rukun Kedua: Tempat I’tikaf
Rukun Ketiga: Berhenti
...............................................................................................
115
Rukun Keempat: Niat
..................................................................................................
116
Tambahan Syarat I’tikaf Untuk Isteri dan Hamba
....................................................... 119
http://alraufi.blogspot.com
Perkara-Perkara Yang Membatalkan I’tikaf
................................................................ 120
Syarat Tambahan Untuk I’tikaf Dengan Niat Berturut-Turut
..................................... 121
Perkara-Perkara Yang Memutuskan Berturut-Turut
Perkara-Perkara Yang Tidak Memutuskan Berturut-Turut .........................................
122
Kandungan Risalah Sullam Ash-Shibyan
Inilah Kitab Pada Menyatakan Puasa
Atas Mazhab Syafi’i
Sebab–Sebab Wajib Puasa
...........................................................................................
131
Masalah
Tiada Sah Puasa Dengan Melihat Bulan Dengan Teropong
Tiada Wajib Puasa Dengan Kata Munajjim ................................................................
132
Wajib Puasa Ikut Negeri Yang Lihat Bulan
Apabila Tafawut Masuk Matahari Antara Dua Negeri
Apabila Bersalahan Matoli’ Antara Dua Negeri .........................................................
133
Jika Syak Adakah Bersatu Matoli’
Pergi Seseorang Kepada Negeri Yang Tiada Melihat Bulan
...................................... 134
Jika Baligh Pada Siang Hari Bulan Ramadhan
Suci Daripada Haidh Siang Hari Bulan Ramadhan
Niat Puasa Ketika Jimak
..............................................................................................
135
Orang Yang Musafir Yang Puasa Dalam Safarnya
..................................................... 136
Fasol Pada Menyatakan Syarat Wajib
Puasa Dan Syarat Sahnya Dan Rukunnya.
Syarat Wajib Puasa
......................................................................................................
137
Orang Yang Sakit Jika Puasa Jadi Mudharat
Syarat Sah Puasa ..........................................................................................................
139
Rukun Puasa
Wajib Berniat Pada Malam
Sah Niat Puasa Perempuan Yang Dalam Haidh Jika ........ ......................... 141
Tiada Sah Puasa Jatuh Niat Bersama-sama Nak Fajar
Syak Adakah Niat Dahulu Daripada Fajar
Syak Adakah Niat Pada Malam
Wajib Pada Puasa Fardhu Itu Ta’yin Yang Diniat
Wajib Ta’yin Pada Puasa Sunat Yang Ada Waktu
...................................................... 142
Tiada Wajib Ta’arudh Pada Puasa Fardhu
Sekurang-Kurang Niat Yang Memada Pada Puasa Fardhu
Jika Berniat Pada Malam Tiga Puluh Sya’ban
............................................................ 143
Jika Berniat Pada Malam Yang Ketiga Puluh Ramadhan
Fasol: Pada Yang Membatalkan Puasa
Batal Puasa Dengan Zina
.............................................................................................
144
Jika Haidh Khuntsa Batal Puasanya
Batal Puasa Keluar Mani Dengan Bersentuh Perempuan
Keluar Mani Dengan Berfikir
Keluar Mani Dengan Menyentuh Anggota Perempuan
.............................................. 145
Tiada Batal Puasa Dengan Keluar Mazi
Batal Puasa Dengan Beranak
.......................................................................................
146
Dimasukkan Ubat Kedalam Lubang Telinga
Seseorang Yang Sakit Telinga Yang Tiada Tertanggung
Jika Kena Bala Seseorang Dengan Cacing Dijuburnya
............................................... 147
Kembali Tahi Sembelit Kedalam Dubur
Orang Buasir Yang Keluar Rambungnya
Mencabut Gigi Pada Ketika Puasa
Harus Dimasak Daging Yang Keluar Darah
............................................................... 148
Mandi Wajib Dengan Menyelam Ke Dalam Air
Memasukkan Jari Ke Dalam Faraj
Termasuk Air Sampai Kepada Had Batin
Jika Dicucuk Paha Dengan Jarum
Jika Dicucuk Perut Dengan Jarum ...............................................................................
149
Dimasukkan Sesuatu ‘Ain Ke Dalam Mata
Tiada Batal Puasa Dengan Menelan Air liur
Menghulur Lidah Yang Ada Air Liur Atasnya
Buka Puasa Bukan Dengan Ijtihad
Jika Makan Sahur Kemudian Nyata Sudah Fajar
........................................................ 150
Jika Makan Sahur Kemudian Nyata Belum Fajar
Jika Syak Tiada Niat Pada Malamnya
Jika Seseorang Sangat Berhajat Kepada Makanan
Harus Bagi Orang Yang Memotong Padi Membuka Puasanya
.................................. 151
Niat Pada Siang Hari Hendak Membatalkan Puasanya
Jika Mula Musafir Seseorang Selepas Fajar
Haram Perempuan Pergi Mengerja Haji
...................................................................... 152
Fasol: Pada Meyatakan Sunat Yang
Dikerjakan Dia Dalam Puasa
Haram Puasa Wasol
Doa Berbuka Puasa
Sunat Mandi Janabah atau
Haidh atau Nifas Sebelum Fajar .......................................
153
Mengumpat
Berbohong
Jangan Buang Darah Dan Merasa Makanan
Bersugi
I’tikaf ...........................................................................................................................
154
Lailatul Qadar
..............................................................................................................
155
Fasol: Pada Menyatakan Kifarah Puasa
Ramadhan Dengan Sebab Jima’ Siang Hari Bulan Ramadhan.
Jika Jima Oleh Lelaki Pada Faraj Khuntsa
Tiada Harus Khuntsa Musykil Berkahwin
Orang Yang Membatalkan Puasa Dengan Makan Kemudian Ia Jimak
...................... 157
Orang Yang Jimak Dengan Lupa
Orang Yang Jimak Yang Tiada Niat Puasa
Kafarah Jimak Ketika Puasa Ramadhan
...................................................................... 158
Fasol: Pada Menyatakan Fidyah Luput
Puasa Yang Wajib.
Fidyah Puasa Pada Mazhab Hanafi .............................................................................
159
Fidyah Sembahyang pada Mazhab Hanafi ..................................................................
160
Syarat Orang Yang Menerima
Fidyah .........................................................................
163
Fidyah Sembahyang Pada Mazhab Syafi’i
Fidyah Puasa Pada Mazhab Syafi’i
Tanbih: Tiap-Tiap Segantang
Baghdad Tiga Cupak Malaysia ...................................
165
Orang Yang Meninggalkan
Sembahyang Dengan Sengaja .........................................
167
Fasol Pada Menyatakan Puasa Sunat ..................................................................
168
Fasol Pada Menyatakan I’tikaf
Makna I’tikaf
Rukun I’tikaf
................................................................................................................
169
Pembahagian I’tikaf .....................................................................................................
170
Syaikh Muhammad Arsyad Al-Banjari ......................................................................
172
Al 'Allamah Tuan Guru Haji Chik Kodiang
................................................................ 180